سیستم برق خودرو

سیستم برق خودرو یکی از مهمترین بخش های خودرو است اگر سیستم برق در اتومبیل شما بدرستی کار نکند روشن نشده و با مشکل مواجه میشود. سیستم برق ماشین پیچیده‌ترین و گسترده‌ترین قسمت وسیله نقلیه است که از همان ابتدا که در اتومبیل خود را باز میکنید و تا زمانی که خودرو خود را خاموش میکنید از برق استفاده میشود. در این مقاله میخواهیم در مورد سیستم برق خودرو و تمام چیز هایی که لازم است بدانید را مورد بررسی قرار میدهیم.

صنعت خودروسازی روزبه‌روز پیشرفت می‌کند و قطعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری جدیدی به خودروها اضافه می‌شود امروزه خودروهای پیشرفته مجهز به قطعات کامپیوتری هستند که با برق کار می‌کنند و در صورت بروز مشکل در سیستم برق خودرو، حتی قادر به روشن کردن آن‌ نخواهید بود.

اجزای اصلی سیستم برق خودرو

سیستم برق خودرو به طور کلی از پنج قسمت اصلی تشکیل شده است:

تولیدکننده برق

در خودروهای قدیمی دینام و در خودروهای جدید آلترناتور وظیفه تولید برق را بر عهده دارد اما کارکرد هر دو یکی است. دینام یا آلترناتور نیروی مکانیکی را که از گردش موتور حاصل شده را به‌ واسطه یک تسمه دریافت می‌کند؛ سپس طی فرایندی آن را به برق 12 ولت تبدیل کرده و به ذخیره‌کننده برق تحویل می‌دهد.

ذخیره‌کننده برق

در زمان خاموش بودن موتور، برق اتومبیل توسط باتری تامین می‌شود، یعنی برقی را که در زمان روشن بودن موتور از دینام یا آلترناتیو تحویل گرفته، در خود ذخیره می‌کند تا در غیاب موتور به مصرف‌کننده‌ها از جمله بالابر شیشه، رادیو، چراغ‌ها، فلاشر، برف‌پاک‌کن، استارت و… برساند. باتری خودرو یک قطب مثبت و یک قطب منفی دارد و اگرچه مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها بسته به نوع خودرو متفاوت است، اما کارکرد آن‌ها مشابه یکدیگر است.

توزیع‌کننده برق

سیم‌های روکش‌دار توزیع‌کننده برق بسته به نوع مصرف‌کننده متفاوت هستند و انواع مختلفی دارند. برای جلوگیری از بی‌نظمی در سیستم برق خودرو، سیم‌های هم‌مسیر را داخل یک لوله پلاستیکی قرار می‌دهند یا با چسب برق به هم می‌چسبانند. در نتیجه به جای سیم‌های بی‌شمار، دسته سیم‌هایی داریم که شناسایی آن‌ها هم راحت‌تر است.

کنترل‌کننده برق

کنترل‌کننده به دکمه‌ها و کلیدهایی گفته می‌شود که در مسیر توزیع‌کننده برق قرار می‌گیرند. با استفاده از این کنترل‌کننده‌ها، سرنشینان می‌توانند فعال یا غیرفعال بودن مصرف‌کننده، سرعت و شدت مصرف برق یا حالت و جهت آن را کنترل کنند.

مصرف‌کننده برق

چراغ‌های داخل و خارج خوردو، فن، کولر، استارت، شیشه‌ها، رادیو و ضبط و… همه از مصرف‌کننده‌های برق هستند.

عیب‌یابی سیستم برق خودرو

تشخیص مشکلات سیستم برق خودرو چندین را دارد. اولین علامت بروز نوسان یا قطعی در قسمت‌های برقی بخصوص سیستم روشنایی است. اگر به چنین مشکلی برخوردید، قبل از هر کاری جعبه فیوز را بررسی کنید و از سالم بودن فیوزها مطمئن شوید. چون ممکن است سیستم برق خودرو سالم باشد و تنها با عوض کردن یک فیوز مشکل برطرف شود.

ممکن است مشکلات سیستم برق از دینام یا سیم‌کشی باشد؛ همچنین کم‌کاری یا خرابی باتری باعث بروز مشکل می‌شود. کم یا زیاد شدن تولید برق توسط دینام هم سیستم برق‌رسانی خودرو را با مشکل مواجه می‌کند. علاوه‌بر این ممکن است دینام سالم باشد و پارگی تسمه دینام باعث شود فرایند تولید برق به درستی انجام نشود.

یکی دیگر از مشکلاتی که تولید و توزیع برق را مختل می‎کند، خرابی و سولفاته شدن اتصالات باتری است. در این صورت حتی اگر دینام به‌درستی عمل کند، برق تولید شده در باتری ذخیره نمی‌شود. در مورد باتری‌های اسیدی به هم خوردن تعادل میزان آب و اسید هم عملکرد باتری را با مشکل مواجه می‌کند.

اهمیت برق خودرو

سیستم برق خودرو از زمانی که سوار می‌شوید و تا لحظه پیاده شدن با شما همراه است و کمک می‌کند تا سایر قطعات بتوانند به درستی عمل کنند. باز کردن در خودرو با دزدگیر سبب فعال شدن باتری، فیوزها، چراغ راهنما و سایر قسمت‌های مربوط به آن می‌شود که عملکرد آنها با سیستم برق ممکن می شود. از طرفی دیگر وقتی قصد روشن کردن خودرو را دارید، سیستم ایموبلایزر فعال می‌شود تا سوئیچ صحت سنجی شود و با استارت زدن، خودرو روشن شود. اطلاعات سوئیچ به کامیپوتر خودرو با مدارهای سیستم الکتریکی انجام می‌شود. پس از روشن شدن خودرو ، برق به چراغ‌ها، چراغ‌های هشدار، سیستم صوتی و … می‌رسد. به عبارتی برق مانند خون در رگ‌های خودرو است که با روشن شدن به تمام بخش‌های مربوطه می‌رسد و سبب راه‌ اندازی آنها می‌شود.

کاربردهای سیستم برق خودرو چیست؟

این سیستم کاربردهای گوناگونی در خودرو دارد. برخی از مهم ترین کاربردهای این سیستم عبارتند از:

_ روشن کردن چراغ های خودرو

_ فعال شدن دزدگیر خودرو

_ روشن شدن چراغ های راهنما و خطر

_ بوق زدن

_ بالا و پایین کردن شیشه ها

_ روشن کردن چراغ داخل اتاقک خودرو

_ استفاده از برف پاککن

_ پخش صدا

_ استارت زدن

_عملکرد سوئیچ خودرو

_ عملکرد سیستم سرمایشی و گرمایشی خودرو و …

قطعات تشکیل شده در سیستم برق‌ خودرو

قطعات برقی اتومبیل را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد 1) قطعاتی که برق مصرف می‌کنند مثل انژکتور یا کامپیوتر اتومبیل  2) قطعاتی که نقش تأمین برق خودرو را دارند.

باتری : باتری منبع برق ماشین است و کار ذخیره سازی باتری را بر عهده دارد.

دینام: تولید کننده برق در خودرو است که انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند تا باتری همیشه پر باقی بماند.

کوئل: وظیفه تقویت کردن برق باتری را برای استفاده شمع و ایجاد جرقه برعهده دارد.

دلکو: وظیفه آن قطع و وصل جریان برق است و این جریان برق ایجاد شده در کوئل را میان شمع‌های اتومبیل توزیع می‌کند.

شمع: ایجاد جرقه در پیشرانه اتومبیل برای ایجاد احتراق توسط شمع.

مدارهای الکتریکی: وظیفه تقسیم‌بندی سیستم برق‌رسانی اتومبیل را برعهده دارد.

آفتامات: آفتامات ولتاژ تولیدی دینام را منظم می‌کند.

فیوزها: برای جلوگیری از آسیب دیدن سیستم برق‌رسانی خودرو هنگام اتصالی‌ها و افزایش بیش از حد مجاز جریان عبوری استفاده می‌شوند.

کنترل‌کننده‌ها: وظیفه قطع و وصل جریان برق را در بخش‌های مختلف اتومبیل برعهده دارد.

سوکت‌ها: رابط بین مصرف‌کننده‌های برق در اتومبیل و سیم‌ها هستند.